Alan Turing Kimdir? Yapay Zekânın Babası
Alan Turing kimdir? 20. yüzyılın en etkili bilim insanlarından biri olan Alan Turing, bilgisayar biliminin kurucularından ve yapay zekânın babası olarak kabul edilir. Kriptografi, matematik ve bilgisayar teorisine yaptığı katkılarla modern teknolojinin temel taşlarını atmıştır.
Erken Yaşamı ve Eğitimi
Alan Mathison Turing, 23 Haziran 1912’de Londra’da doğdu. Küçük yaşlardan itibaren matematik ve bilim konularında olağanüstü bir yetenek gösterdi. Cambridge Üniversitesi’nde matematik okudu, ardından Princeton Üniversitesi’nde doktora yaptı.
II. Dünya Savaşı ve Enigma Şifrelerinin Çözülmesi
Turing’in en önemli katkılarından biri, II. Dünya Savaşı sırasında Almanların kullandığı Enigma şifreleme makinesini çözmesidir. İngiltere’deki Bletchley Park’ta çalışan Turing, geliştirdiği Bombe makinesi sayesinde Enigma kodlarını kırarak savaşın gidişatını değiştirdi. Bu başarı, milyonlarca hayatın kurtulmasına katkı sağladı.
Bilgisayar Bilimine Katkıları
- Turing Makinesi: Hesaplamanın teorik temellerini atan, modern bilgisayarların mantığını tanımlayan model.
- Yapay Zekâ: “Makineler düşünebilir mi?” sorusunu gündeme getirerek yapay zekâ araştırmalarının başlangıcını yaptı.
- Turing Testi: Bir makinenin insan zekâsına benzer şekilde düşünüp düşünemeyeceğini ölçen test, bugün hâlâ yapay zekâ alanında referans kabul edilmektedir.
Zor Bir Hayat ve Trajik Son
Turing, eşcinsel olduğu için dönemin yasaları gereği ağır baskılarla karşılaştı. 1952’de cezalandırıldı ve zorunlu hormon tedavisine maruz bırakıldı. 7 Haziran 1954’te trajik bir şekilde hayatını kaybetti. Ölümü resmî olarak intihar olarak kayıtlara geçti.
Mirası ve Onurlandırılması
Alan Turing, ölümünden yıllar sonra hak ettiği değeri gördü:
- 2009’da İngiltere Başbakanı özür diledi.
- 2013’te Kraliçe II. Elizabeth tarafından resmî olarak affedildi.
- 2019’da İngiltere’nin £50 banknotuna portresi basıldı.
Sonuç
Alan Turing kimdir? sorusunun cevabı, yalnızca bir matematikçi veya bilgisayar bilimci değil; aynı zamanda insanlığın teknolojiyle olan ilişkisini kökten değiştiren bir vizyonerdir. Onun mirası, günümüzde yapay zekâdan siber güvenliğe kadar birçok alanda yaşamaya devam ediyor.